SZYMONOWICZ Piotr - "Kalejdoskop"

Piotr Szymonowicz

Kalejdoskop

Novae Res, 2013

s. 259

978-83-7722-829-6

Cena: 29,00 zł

Wyzwania:

+ Przeczytam tyle, ile mam wzrostu (+ 1,9 cm)

+ 52 książki

ocena: 7/10

~*~

„Kalejdoskop” opowiada o szarym i schematycznym życiu młodego człowieka, który czuje się samotny i pragnie odnaleźć swoje własne miejsce na świecie. Pomimo medycznie stwierdzonej depresji, rodzice nie są w stanie zapewnić mu poczucia bycia kochanym i zauważanym. Jedyną odskocznią od melancholijnej egzystencji jest znajomość z niekonwencjonalnie myślącym kolegą Arturem. Pod pretekstem odnalezienia czegoś więcej, bohater decyduje się na odbycie podróży, która, za sprawą przedawkowania narkotyku, okazuje się być wielką i złożoną konfrontacją dotychczasowego życia bohatera z jego prawdziwą naturą.

Wnikliwa i pełna alegorii opowieść o ucieczce przed samym sobą. Miejsca, do których trafia główny bohater, stają się pretekstem do zadania wielu bardzo ważnych pytań, i skłaniają do prób udzielenia na nie odpowiedzi. Te jednak rzadko bywają jednoznaczne, a autor pozostawia rozważenie każdej z nich czytelnikowi.

  

~*~

Zadam Ci, drogi czytelniku, pytanie. Nie jest ono ani podchwytliwe, ani łatwe, ani trudne. Jest natomiast jednym z takich, które wywołuje wiele skrajnych emocji. Domyślasz się, jak ono brzmi?

     Kim jesteś?

Kalejdoskop… Z czym ten wyraz Wam się kojarzy? Z zabawką z okresu dzieciństwa?  Serią przypadkowych barw? A może z niczym, jak mi. Ponieważ nie miałam możliwości chociaż raz, spojrzeć przez to urządzenie na otaczający mnie świat. Może przez to, a może nawet dzięki temu, odbioru tej książki nic mi nie zakłóciło. Żadnych skojarzeń. Tabula rasa.

Na postawione przeze mnie, wyżej, pytanie starał się odpowiedzieć bohater Kalejdoskopu. Jest nim szesnastoletni chłopak, który przez panującą jesień, zapada na depresję. Została ona wywołana, nie tyle, co przez porę roku, ale otaczającą go szarą rzeczywistość. Ucieczką przed tym wszystkim, okazuje się, można rzec najgorsza możliwość – narkotyki.

Razem z nim i jego alter ego, Arturem, wyruszamy w podróż do miasta o nazwie Szczęście. I mimo konsekwencji, z którymi bohater zdaje sobie sprawę, wsiada do pociągu ku szczęściu. Ale jak wiadomo, a może i nie, droga do tego stanu/miasta, jest długa i monotonna. A samo miejsce nie jest takie, na jakie początkowo się wydaje być. Dotarłszy do celu, bohater odkrywa jego wiele wcieleń i barw. Osobno stanowią bezsensowne byty, jednakże połączone pokazują obraz Szczęścia, do którego podążał bohater. W późniejszym rozrachunku podróż ta okazuje się ucieczką, można powiedzieć, od wszystkiego: domu, problemów, rodziny, społeczeństwa, szkoły, a nawet ucieczką od prawdy i w końcu – od samego siebie.

W Szczęściu spotyka wielu przewodników, którzy oprowadzają i opowiadają o miejscu, w którym aktualnie postać się znajduje. Ma się wrażenie, że ci „mentorzy” chcą uchronić go przed nadciągającymi nieuchronnie zmianami. I jak łatwo się domyśleć, podróż w głąb siebie okazuje się łatwiejsza, niż samo wyjście z niej. Jedno jest wszakże pewne. Niby tyle nauk i złotych myśli w trakcie projekcji, a i tak rozmywają się oraz tracą sens w zderzeniu z rzeczywistością.

A może jednak nie? Mimo panującego chaosu, zostanie jakaś cząstka, zakorzeni się na tyle głęboko w umyśle nastolatka, że po powrocie będzie ją pamiętać i czuć?

Kalejdoskop to lektura, która przenosi nas w świat nierealny, surrealistyczny. Projekcje wyobraźni bohatera pochłaniają czytelnika, aż trudno się od nich oderwać, czy nawet uciec. I chodzą za Tobą, jak cienie, kuszą i mamią. Przede wszystkim do historii opowiadanej przez autora trzeba podejść z dystansem. Inaczej ona pochłonie i nie odda tak łatwo. Jednym słowem – hipnotyzuje. Nie będziesz nawet wiedział, drogi czytelniku, kiedy wrócisz do swojej rzeczywistości.

Przez fabułę po prostu się płynie. Język jest przyjemny, lecz z drugiej strony bardzo usłany filozoficznymi zwrotami typu  jamais vu[1] i innymi, które niestety trochę zakłócają bieg akcji. Dlaczego? Niektóre wyrazy oraz zwroty są nieznane (nawet mnie) i to zmusza czytelnika do oderwania się od lektury w celu poszukiwania definicji. Dodatkowo, niekiedy zbyt pompatyczna forma przesłania emocje, jakie targają ciałem i duszą młodego człowieka, które są niezwykle interesujące.

Przyznam, że nie była to prosta i lekka książka. Ale na swój sposób urzekająca, intrygująca i nieprzeciętna. Wydaje mi się, że wymagający czytelnicy będą po tej lekturze usatysfakcjonowani. Ale pewnie znajdą się i tacy, którzy uznają ją za nudną i niezrozumiałą. A jak ja ją odebrałam? Jako barwną odskocznię od rzeczywistości.

~*~

Czasem uciekamy tylko po to, aby przekonać się, kto za nami podąży. [2]

To całkiem zabawne, jak ludzie gardzą i nienawidzą innych ludzi za rzeczy, które oni sami robią. [3]

Ten, kto odchodzi i wraca zawsze jest kimś innym, niż był. [4]

Nic tak nie łączy ludzi jak wspólny smutek. [5]

~*~

Za możliwość lektury, dziękuję ślicznie wydawnictwu Novae Res

___

[1] Obejmuje sytuacje, w których obserwator ma poczucie niesamowitości oraz wrażenie pojawienia się danej sytuacji po raz pierwszy w życiu. Przeciwieństwo déjà vu.

[2] SZYMONOWICZ P.: Kalejdoskop. Gdynia: Novae Res 2013, s. 67.

[3] Op. Cit., s. 88.

[4] Op, Cit., s. 110.

[5] Op. Cit., s. 121.